Sığırlarda Ayak Hastalıkları ve Nedenleri Nelerdir?
Hayvancılıkta verim elde etmek ve ekonomik kayıpları önlemek çok önemlidir. Büyükbaş hayvancılıkta ekonomik kayıpların önemli nedenlerinden biri olarak da sığırlarda ayak hastalıkları gösterilebilir. Ruminant hayvanlarda önemli bir sorun olarak ortaya çıkan bu durum, süt sığırı hastalıklarının %25’ini oluşturmaktadır. Sığırlar arasında yaygın görülen ayak hastalıkları hayvan refahını etkilemektedir. Bu makalemizde sığırlarda görülen ayak hastalıklarının neler olduğuna ve ruminantlarda görülen ayak hastalıklarının nedenlerine değineceğiz.
Sığırlarda Ayağın Anatomisi
Sığırlarda görülen ayak hastalıklarına geçmeden önce sığırların ayak anatomisini daha iyi anlamalıyız. Sığırlarda çift tırnak vardır. Topuktan başlayarak bu çift tırnağı içine alan bölgeye ayak denir. Her parmağı oluşturan üç kemik bulunur.
Sığırlarda Topallama Neden Olur?
Sığırlarda topallama, tırnak ve ayak hastalıklarından kaynaklı ortaya çıkan, hayvan konforunu ve ekonomik verimi etkileyen bir durumdur. Ruminant hayvanlarda topallama ile birlikte süt veriminde düşüş, üremede gecikme, besi performansında azalma ve strese bağlı olumsuz sonuçlar ortaya çıkmaktadır. Eğer ayakta ve bacakta ağrı varsa sığır, o ayağını kullanmak istemeyecektir ve sonucunda da topallama gerçekleşecektir. Böyle durumlarda iyi bir gözlem ile topallamanın nedeni tespit edilmeli ve gerekli tedavi uygulanmalıdır.
Topallığın nedenleri farklı kaynaklardan ortaya çıkabilir;
Ruminantlardan Kaynaklı Topallık Nedenleri
Topallığa neden olan faktörler hayvanın kendisinden kaynaklıdır. Sığırın yaşı, hamilelik, laktasyon dönemi, genetik sebepler, hayvanın daha önce geçirdiği hastalıklar topallığın nedenleri arasında olabilir.
Çevresel Etkenlerden Kaynaklı Topallık Nedenleri
Hayvanın çevresinden kaynaklı topallığa neden olan etkenlerdir. Ayak ve tırnaklarının hijyeni, tırnak kesimi, sıcaklık stresi ve diğer hayvanlarla arasındaki sosyal beceriler topallığa etki edebilir.
Yönetimsel Kaynaklı Topallık Nedenleri
Sığırların bulunduğu işletmedeki koşullardan kaynaklı topallığa etki eden etkenlerdir. Hayvanların nakil şekilleri, işletmenin hayvan sayısı bakımından kalabalık olması, sığırların gezme alanı, ineklerin aşırı ıslak ve nemli bir ortamda tutulması, işletmedeki enfeksiyon kontrolü topallığa etki eden faktörlerdir.
Beslenme Kaynaklı Topallık Nedenleri
Tırnak sağlığındaki birçok hastalığın nedenlerinden biri de yanlış beslenmedir. Yanlış beslenme kaynaklı hastalıklar ineklerde topallamaya neden olabilir. Yanlış beslenme durumunda, rasyonlar dikkatle analiz edilmeli ve kaba yem ile konsantre yem oranları titizlikle değerlendirilmelidir. Rasyonlar hem yüksek miktarda konsantre yem ve düşük miktarda kaba yem hem de yüksek oranda nişasta içeriyorsa, özellikle de bu nişasta kaynakları hızlı sindirilebilen karbonhidratlardan oluşuyorsa, bu rasyonların tırnak sağlığı üzerinde olumsuz etkiler yaratabileceğini unutmamak gerekir. Bu tür rasyonlarda koruyucu tedbir olarak tampon maddeler kullanılmalı, canlı maya ve tamponlayıcı özellikte olan sodyum bikarbonat, magnezyum oksit gibi yem katkıları ihmal edilmemelidir. Ayrıca, bu tür hayvanlarda tırnak sağlığını desteklemek için bir süre kaba yem oranı artırılmalı ve konsantre yem oranı azaltılmalıdır.
Integro Gıda olarak özel formülle hazırlanan İnteStrong, içerisindeki biotin, organik ve inorganik çinko, iyot ve bakır ile hayvanlarınızın ayak sağlığını korur. Detaylı bilgi için bizimle buradan iletişime geçebilirsiniz.
Sığırlarda Görülen Ayak Hastalıkları Türleri Nelerdir?
Sığırlarda ayak hastalıkları farklı nedenlerden ötürü ortaya çıkabilir. Hayvanlarda ortaya çıkabilecek ve sıklıkla görülen ayak hastalıkları aşağıdaki belirtilmiştir.
Sığırlarda Çatlak Ayaklar
Sığırların ayak tabanında farklı nedenlerden dolayı çatlaklar oluşabilir. Bu derin çatlaklar, hayvanlarda ağrı, enfeksiyon riski ve yürüme güçlüğüne yol açabilir. Çatlayan ayakların tedavisinde, hasar görmüş bölgenin temizlenmesi ve düzeltilmesi önemlidir. Ayrıca, uygun bir pansuman veya koruyucu kaplama kullanılarak iyileşme süreci desteklenmelidir.
Sığırlarda Ayak Ülserleri
Ayak ülserleri, sığırlar arasında sıkça karşılaşılan bir diğer sorundur. Ayaklar aşırı yumuşak ya da sert olduğunda çatlaklar meydana gelebilir. Bu çatlaklar, enfeksiyonlar, apseler veya taban ülserlerine yol açabilir. Uzun süreli baskı, nemli ve kirli ortamlar ile yanlış beslenme gibi faktörler de sığırların ayaklarında ülser oluşumuna neden olabilir. Ayak ülserlerinin tedavisinde temizlik ve hijyenin sağlanması önemlidir. Ayrıca, veteriner hekimin tavsiye edeceği pansumanlar, antibiyotikler veya ayak blokları da kullanılabilir.
Sığırlarda Ayak Çürüğü
Sert tabanlı ayaklarda yaygın olarak görülen bu rahatsızlık, genellikle duraklı ahırlarda veya talaşın yoğun kullanıldığı yerlerde ortaya çıkar. Ayak çürüğü, ayağın üst bölgesinde, saç çizgisinden aşağıya doğru uzanan ve yüksek enfeksiyon riski taşıyan çatlaklara yol açar. Ayak çürüğünün tedavisinde antibiyotiklerin yanı sıra bölgesel tedaviler de uygulanabilir. Tahriş olmuş bölge yıkanarak çatlaklar tamamen temizlenmeli, ardından belirli antibiyotik veya antiseptikler kullanılmalıdır. Ayak, temiz bir bezle sarılarak bir süre kuru tutulmalıdır.
Sığırlarda Ayak Artriti
Sığırlarda ayak artriti, ayak eklemlerinin iltihaplanmasıyla ortaya çıkan bir durumdur. Bu rahatsızlık, sert zeminler, yetersiz hijyen, yaralanmalar ve yanlış beslenme nedeniyle artan risklerle ilişkilidir. Ayak artritinin tedavisinde, antibiyotikler, ağrı kesiciler ve anti-enflamatuar ilaçların yanı sıra hijyenik koşulların sağlanması da büyük önem taşır.
Sığırlarda Ayak Ağrısı Nedenleri ve Belirtileri Nelerdir?
Sığırlarda ayak ağrısı, yukarıda bahsedilen ayak hastalıklarından ötürü ortaya çıkabilir. Hayvanların verimini etkileyen bu ağrı durumunu ortaya çıkarmak ve tedavi etmek hayvan konforunun sağlanması için önemlidir. Ruminant hayvanlarda ağrının belirtileri aşağıdaki gibi gözlemlenebilir;
Sığırların hareket etmesinde zorluk
Yürürken sığırlarda topallama
Ayakta dururken veya yürürken sürekli ayağı yüksekte tutma
Ayakta şişlik, kızarıklık
Sığırların ayak ağrısını anlamak için bu belirtilere dikkat edilmelidir. Veteriner hekim kontrolünde yapılacak muayene ve tetkikler, ayak ağrısının nedenini kesin olarak belirlemeye yardımcı olur.
